اثر آتش‌سوزی بر تولید، تاج‌پوشش، ترکیب، تراکم و پوشش خاک سطحی رویشگاه، مطالعه موردی: مراتع ییلاقی حوزه آبخیز زاغه لرستان

آتش‌سوزی عامل اساسی در تغییرات اکوسیستم‌های مرتعی و حوزه‌های آبخیز است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر آتش‌سوزی بر خصوصیات کمی و کیفی رویشگاه و حفاظ پوششی خاک در برابر قطرات باران در مراتع مورد مطالعه است. منطقه انجام بررسی، ایستگاه تحقیقاتی گیاهان مرتعی گردنه زاغه در 35 کیلومتری شمال شرقی خرم‌آباد با عرض جغرافیایی °33 و ′29 شمالی و °48 و ′42 طول شرقی با ارتفاع متوسط 1960 متر از سطح دریا است. این بررسی با روش پیمایش و استفاده از ترانسکت‌های 200 متری و پلات‌های یک متری که با توجه به تیپ و مرفولوژی گیاهی ابعاد آن انتخاب شد، صورت پذیرفت. مقایسه نتایج دو عرصه شاهد و تیمار نشان می‌دهد که بین تاج پوشش آن‌ها اختلاف معنی‌دار وجود دارد (0.01>P). همچنین، با گذشت دو سال بین مقدار مواد آلی و لاشبرگ و مقدار سنگ و سنگ‌ریزه اختلاف معنی‌داری وجود ندارد (0.01>P)، اما بین مقدار سطح خاک حفاظت شده در شاهد و تیمار اختلاف معنی‌دار است (0.01>P). این آمار نشان می‌دهد که بین تولید گیاهان کلاس I و  IIIدرعرصه‌های شاهد و آتش‌سوزی با مقادیر به‌ترتیب 30.32 و 5.54 در عرصه شاهد و 24.84 و 2.72 گرم بر مترمربع در عرصه آتش‌سوزی اختلاف وجود دارد (0.01>P). منطقه شاهد با میانگین 69.32 درصد تاج پوشش نسبت به منطقه آتش‌سوزی با میانگین 51.6 درصد، در سطح یک درصد، در رتبه برتر قرار دارد. از نظر فرم رویشی، فورب­‌ها از 46.8 درصد تاج پوشش در عرصه شاهد به 35.6 درصد در منطقه آتش‌سوزی کاهش داشته‌اند، در حالی‌که گراس­‌ها از 53.2 درصد در عرصه شاهد به 64.4 درصد در منطقه آتش‌سوزی افزایش داشته‌اند. در نتیجه‌، آتش‌سوزی بر افزایش گراس‌­ها و کاهش فورب­ها موثر است.